IJsselheem

Binnen de sector langdurige zorg gaan we uit van de wens van de cliënt: hoe leef je je leven, wat vind je belangrijk? Op welke wijze kunnen we, ten tijde van niet volledige zelfredzaamheid, datgene brengen wat jij vandaag nodig hebt? Deze visie hanteren we op alle plaatsen, zoals thuis, in een geclusterde woonvorm en in het verpleeghuis. Overal met dezelfde uitgangspunten en met dezelfde uitdagingen.

Een korte bespiegeling van Karin Leferink, Raad van Bestuur IJsselheem en Hanzeheerd, op de discussie in Nederland of er nu wel of niet nieuwe verpleeghuizen moeten komen (geschreven naar aanleiding van het Actiz artikel Niet meer duidelijkheid over de 25.000 verpleeghuisplekken).

"Ik werk al ruim 30 jaar in de zorg en ik heb nog nooit van een cliënt gehoord of hij ‘alsjeblieft naar het verpleeghuis mag’. Eerder is het een negatieve keuze. “Ik ga maar, omdat het niet anders kan.” Eenmaal bij ons wonend gaat er een best leuke wereld voor ze open en is er aandacht, warmte, zorg en nabijheid. Naast uiteraard ook het ontluisterende verdriet van ouder worden en oud zijn, op een andere plek dan ‘thuis’.

Is het voornemen van de minister om geen nieuwe verpleeghuisplekken te creëren dan een slecht idee? Nee, zeggen wij bij IJsselheem en Hanzeheerd. Laten we behouden aan verpleeghuiscapaciteit die we nu hebben -die overigens dan wel toekomstbestendig getransformeerd moet worden, wat grote investeringen vraagt- en er vooral voor zorgen dat de intensieve zorg die in een verpleeghuis geboden wordt, ook in een meer-als-thuis setting kan. Geclusterde vormen zijn daarbij noodzakelijk vanuit het perspectief van organiseren van de zorg, omdat op deze manier onder andere de steeds spaarzamer wordende zorgmedewerkers het beste kunnen worden ingezet. Grootste en wellicht het enige verschil bij deze nieuwe woon- en leefconcepten is dat de huur van het appartement zelf betaald wordt.

Daarom pleiten wij voor een WLZ-indicatie mét behandeling zónder verblijf. Dat geeft ons als zorgorganisatie voldoende [1] financiële ruimte en de geolied ingerichte samenwerking om de intensieve zorg thuis te brengen, inclusief naadloos aansluitende behandeling zonder financiële schotten. Passend bij de wens van de cliënt. Die cliënt heeft daar dan zelf ook een rol in te vervullen: hij zet zijn eigen netwerk in, investeert in technologische voorzieningen die zelfredzaamheid vergroten en hij (of zijn familie) wordt niet meteen ontevreden als hij of zij delen van de dag zelfstandig in het eigen appartement doorbrengt.

De conclusie is: het kan anders en het moet anders, want simpelweg zijn de medewerkers er niet meer om het ‘oude’ vol te houden. We zien wel dat veel medewerkers het heel ingewikkeld vinden om los te laten wat we jarenlang belangrijk vonden en ‘altijd zo hebben gedaan’. Een fijne dag bieden aan cliënten was een tijdlang het motto. Nu zijn we meer de organisator van de fijne dag van de cliënt en scheppen we randvoorwaarden die een fijne dag mogelijk maken.

Bij deze weerbarstigheid om te veranderen helpt het niet dat allerlei partijen in Nederland vast willen houden aan het ‘oude’. Neem bijvoorbeeld de personeelsnorm die nu in het kwaliteitskader Verpleeghuiszorg staat. Het aantal medewerkers aan het bed is niet richtinggevend voor de beleefde kwaliteit van zorg, zo concludeerde in 2021 al de onderzoekers uit Maastricht. Laten we elkaar vasthouden in samen het goede willen doen en niet vasthouden aan hoe we het altijd deden. Zorgen voor de ouderenzorg van morgen.

Hierbij benoem ik dat het starten van intensieve zorg thuis in een nieuwe omgeving vele malen gemakkelijker is dan het huidige verpleeghuis transformeren. Dit heeft met bovenstaande te maken, maar ook met het feit dat allerlei verschillende soorten en omvang factoren hierbij meespelen. Simpelweg alleen de huurovereenkomst verleggen is geen garantie voor transitie.

Zo’n verandertraject is spannend, “hoe moet het, hoe zal het gaan?” Hierbij meewegend: verzekeraars en beleidsmakers roepen grote woorden als transformatie, transitie, de uitdagingen van de toekomst, de krapte op personeel en geld, de zorgkloof. En de media én politiek zijn uitermate goed in het beïnvloeden van het sentiment op basis van incidenten. Ook dit helpt niet om samen met kleine stapjes, zo gewenst iteratief, naar het nieuwe te bewegen. Uitdagingen samen aangaan vanuit creativiteit en de bedoeling. Daar maken we wellicht wel de grootste, maar in ieder geval de meeste duurzame veranderstappen mee. En dat veranderingen risico’s met zich meebrengen is een realiteit.

Geef ons die ruimte en dat vertrouwen om dat zorgvuldig, risico reducerend maar niet risico voorkómend uit te werken. Met zowel de cliënt als zorgprofessional daarbij betrokken.

Wonen en werken in een verpleeghuis is heel dynamisch, dat zal beschikbaar blijven voor diegene die dat nodig heeft. Thuis, met intensieve zorg zoals in het verpleeghuis, daarmee geven wij invulling aan de voornemens van onze minister van Langdurige Zorg!

En, wat risico’s betreft.. Ach, wat is zeker in het leven? Dat het op een moment écht voorbij is…"