Paulineke Eigenhuis

Paulineke Eigenhuis heeft een even belangrijke als uitdagende rol binnen de locaties De Bongerd en Brinkhoven. Als geestelijk verzorger gaat ze met bewoners in gesprek over hun verdriet, verlies, pijn, maar ook over moed, vertrouwen, geloop en hoop, zodat zij de kracht vinden om door te gaan. Omdat Paulineke het heel belangrijk vindt dat hulpvragen bij bewoners zo goed en snel mogelijk worden gesignaleerd, traint ze haar collega’s om het gesprek met de bewoners aan te gaan en zo te weten te komen wat er bij hen leeft. 

‘Als we weten wat onze bewoners bezielt en beweegt, kunnen we écht van betekenis zijn’ 

‘Ik was 17 jaar toen ik moest beslissen welke studie ik wilde gaan volgen. Op aanraden van mijn vader bezocht ik de open dag van de opleiding Theologie op de Vrije Universiteit in Amsterdam. Eerlijk gezegd verwachtte ik vooral vrome mensen aan te treffen, maar de werkelijkheid was anders’, aldus Paulineke Eigenhuis. Paulineke ontdekte dat de andere aanwezigen op zoek waren naar zingeving en betekenis. En ze zag een knappe jongen met blonde krullen. ‘Inmiddels ben ik 32 jaar met Leon getrouwd. Toen we in 2001 met ons gezin in Groningen woonden, kwam er een vacature voor een geestelijk verzorger vrij in een verpleeghuis. En zo ben ik in dit bijzondere vak gerold.’ 

Zoektocht naar zingeving 
Inmiddels is Paulineke (55 jaar) alweer ruim 21 jaar geestelijk verzorger. Sinds 2012 werkt ze bij locaties van IJsselheem in Zwolle en Kampen en sinds 2021 ook bij De Bongerd en Brinkhoven. Ondanks al die jaren werkervaring stelt Paulineke zichzelf toch bijna dagelijks de vraag wat de rol van geestelijk verzorger precies inhoudt. ‘Dat komt ook omdat mijn takenpakket heel breed is en steeds breder wordt. Uiteindelijk gaat geestelijke verzorging volgens mij over de zoektocht naar zingeving en de betekenis van het leven.’ 

Moed vinden om door te gaan 
Voor de mensen die bij De Bongerd of Brinkhoven komen wonen, kan dat soms best ingewikkeld zijn, zo weet Paulineke uit ervaring. ‘Ga maar na: ze zijn het huis kwijt waar ze jaren hebben gewoond. Ze zijn hun buren kwijt. Ze zijn hun dagelijkse bezigheden kwijt. Het makkelijke contact met hun kinderen is weg. En dan hebben ze ook nog te maken met fysieke of mentale klachten. Op zo’n moment is hun leven behoorlijk door elkaar geschud en juist dan kan een goed gesprek over hun verdriet, verlies, pijn en onvermogen helpen om de moed en kracht te vinden om door te gaan. Dat gesprek aangaan is mijn taak.’ 

De kracht van samen mens zijn 
Het komt regelmatig voor dat Paulineke met bewoners over zeer persoonlijke onderwerpen praat, zo vertelt ze. ‘Onlangs bracht een zorgmedewerker me bij een 80-jarige mevrouw die nogal somber was. Ze zat in een stoel in haar kamer en recht tegenover haar stond een prachtige foto van haar pasgeboren tiende achterkleinkind. De bewoonster realiseerde zich dat ze door haar hoge leeftijd geen echte relatie zou opbouwen met het kindje. Haar eigen leven was bijna voorbij, terwijl het leven van dat kindje net begon. Dat maakte haar intens verdrieting. Ik snap deze mevrouw. Dus in plaats van de zaak een positieve draai te willen geven, heb ik het met haar juist over haar lijden gehad. Dat is in mijn ogen de kracht van samen mens zijn, dat je met elkaar over deze zaken kunt praten.’ 

Collega’s trainen 
Vanuit haar functie is Paulineke hier logischerwijs veel mee bezig, maar ze realiseert zich dat de impact voor de bewoners nog veel groter kan worden als ook haar collega’s hulpvragen zo snel mogelijk signaleren. ‘Zij zijn namelijk de ogen en oren binnen de zorglocaties. Daarom zijn we bij IJsselheem zo’n vijf jaar geleden gestart om tijdens diverse bijeenkomsten zorgcollega’s te trainen om het gesprek met bewoners aan te gaan. Vaak zijn mijn collega’s dermate druk met al hun werkzaamheden, dat een persoonlijk praatje met een bewoner erbij inschiet. Ik train hen hoe ze relatief eenvoudig kunnen achterhalen wat er bij de cliënten speelt, zodat ze mij eventueel kunnen inschakelen op het moment dat hen dat nodig lijkt. Dat geldt voor collega’s die bijvoorbeeld de kamers schoonmaken, maar ook voor de fysiotherapeut die toch best veel tijd met cliënten doorbrengt terwijl hij of zij hen behandelt. Deze trainingen werpen hun vruchten af, want sinds de introductie krijg ik veel meer aanvragen voor gesprekken binnen.’ 

Het moreel beraad 
Wat volgens Paulineke binnen De Bongerd en Brinkhoven ook sterk gaat bijdragen aan het welzijn van de bewoners, is het moreel beraad. ‘Op de andere locaties van IJsselheem kunnen collega’s al langer een overleg aanvragen over een zorgsituatie waarbij ze twijfelen of de aanpak van hun team de juiste was. In maart vond ook het eerste morele beraad plaats op de locatie in Brinkhoven. Samen met de betrokken medewerkers bespraken we de situatie vanuit verschillende standpunten en aan het eind van de sessie maakten we een concrete actielijst om ons werk in een toekomstig geval zo goed mogelijk uit te voeren, waarbij het belang van de cliënten natuurlijk voorop staat. Het feit dat we samen bespreken hoe je als zorgmedewerkers geacht wordt te handelen, vind ik op zich al een positief resultaat van een moreel beraad.’ 

Van betekenis zijn 
Mocht je je afvragen of die studie Theologie Paulineke, naast haar huwelijk en gezin, nog iets anders heeft opgeleverd, dan luidt het antwoord “ja”. ‘Naast fulltime geestelijk verzorger ben ik ook al jaren predikant en dat zorgt ervoor dat ik me heel makkelijk kan verplaatsen in de christelijke levensovertuiging van de bewoners van De Bongerd en Brinkhoven. Niet dat het geloof de enige plek is waar je de antwoorden op je levensvragen vindt, dat is voor ieder mens anders. Maar vaak helpt een gebed, psalm of lied bewoners om hun leven weer zin te geven en vol te houden. Als geestelijk verzorger wil ik van betekenis zijn op die momenten dat cliënten om geestelijke hulp vragen. Dit doe ik door een goed en open gesprek te voeren, zodat ik hen kan ondersteunen om hun leven voort te zetten. Want dat is en blijft mijn persoonlijke motivatie.’ 

Deel deze pagina